Academische publicaties

Hergebruik van (open) data: herijking van de balans tussen openbaarmaking en IE-bescherming

Annemarie Balvert, Nathalie Niessen, Peter Kits, Johan Wolswinkel

De belangstelling voor toegang tot en hergebruik van overheidsinformatie of onderliggende
overheidsdata is het laatste decennium explosief gestegen. Tegelijk kan het belang van openbaarmaking van overheidsinformatie in conflict komen met andere belangen, zoals
dat van IE-bescherming van derden. Dit artikel analyseert hoe de balans tussen beide belangen kan worden gevonden in een datatijdperk en stelt in dat verband een minder binaire benadering voor waarbij recht gedaan kan worden aan zowel openbaarmaking als IE-bescherming.

Lees hier het volledige artikel in Computerrecht

Het algoritme van de Afdeling: De realiteit van complex bestuursrecht

Johan Wolswinkel

De rechtsontwikkeling ten aanzien van geautomatiseerde besluitvorming heeft niet alleen betekenis voor de normering van digitaal bestuur, maar is evenzeer relevant voor andere terreinen van het bestuursrecht waar algoritmische besluitvorming plaatsvindt. Omgekeerd laat de rechtsontwikkeling op die andere terreinen zien hoe een bestuursrechtelijk toetsingskader voor geautomatiseerde besluitvorming verder gestalte kan krijgen.

Lees het artikel in Ars Aequi

Willekeur of algoritme? Laveren tussen analoog en digitaal bestuursrecht

Johan Wolswinkel

Johan Wolswinkel sprake deze rede in verkorte vorm uit bij zijn aanvaarding van het ambt van hoogleraar Bestuursrecht, Markt & Data aan Tilburg University op 17 januari 2020.

Lees de oratie

Publicatie van besluiten in een digitaal tijdperk: Verschuivende panelen tussen bekendmaking en openbaarmaking?

Johan Wolswinkel

De digitalisering van het openbaar bestuur heeft ook gevolgen voor de verhouding tussen bekendmaking en openbaarmaking van besluiten. Recente wetsvoorstellen (Wet elektronische publicaties, Wet open overheid) en rechtspraak zorgen voor vervaging van het onderscheid tussen bekendmaking en openbaarmaking. Die ontwikkeling biedt nieuwe mogelijkheden voor een ruimere verstrekking van overheidsinformatie die tegelijk is toegesneden op de behoeften van individuele burgers.

Lees het artikel in JBplus

AR meets AI: Een bestuursrechtelijk perspectief op een nieuwe generatie besluitvorming

Johan Wolswinkel

De ontwikkelingen op het terrein van artificiële intelligentie (AI) volgen elkaar in snel tempo op, ook binnen het bestuurlijk-juridische domein. Het afgelopen najaar heeft het kabinet zelfs een Strategisch Actieplan voor Artificiële intelligentie (SAPAI) opgesteld, dat niet alleen oog heeft voor benutting van het potentieel van AI, maar ook voor de risico’s en bedreigingen die hiermee gepaard gaan. Hoewel het bestuursrecht - in het pre-digitale tijdperk nog aangeduid als administratief recht (AR) - vanouds een dubbele functie heeft van legitimeren én begrenzen van overheidsoptreden en dus een belangrijke rol kan vervullen in het debat over AI, staat het nog grotendeels buitenspel. Dit artikel verkent daarom wat het bestuursrecht te bieden heeft als het gaat om de normering van AI binnen het openbaar bestuur.

Lees de publicatie

Open for whom? The role of intermediaries in data publication

Annemarie Balvert & Gijs van Maanen

For about ten years, governments have been experimenting with ‘open government’ and ‘open data’. Stimulating a transparent and open government by publishing data is thought to be a new phase in the democratization and emancipation of citizens. Open data enthusiasts (sometimes) argue that these advantages are to be achieved through the dissemination of data to ‘intermediaries’, and not necessarily to the average citizen. Groups like journalists, data-analysts and activists are considered to be the pathways through which governmental data is and should be transformed into information and communicated to the public.

Within the legal environment of access to government information, the notion that intermediaries have a more pressing claim to government information seems to allow for an analogy to the so-called ‘public watchdog’ approach the ECtHR has taken under article 10, related to freedom of expression. Article 10’s remit can cover a limited right to information, but only for those performing this watchdog function. However, in many of the laws dealing more directly with government information, the implicit or explicit criterion is that ‘anyone’ has the same access in principle.

In this essay, we analyse the role and function(ing) of intermediaries in the context of Dutch open data policy from two different perspectives. In our legal analysis, we explore the linkages between various international levels touching upon a right to information and Dutch open data policy. From the perspective of political philosophy, we question the distinction drawn between intermediaries and the public, in terms of data and information dissemination. To what extent does it make sense to differentiate between citizens on the basis of their function or job? What is the moral difference between a journalist and a citizen in this respect? The expectations of access to government information are sky-high. To what extent are we subcontracting them?

Professionele publicaties

Maatwerk, digitalisering en bestuursrecht: onlosmakelijk verbonden?

Johan Wolswinkel

Bespreking van VAR-preadvies ‘Maatwerk bieden in een gedigitaliseerde en datagedreven samenleving; #HoeDan?’ van Sandra van Heukelom-Verhage (consortiumpartner Pels Rijcken).

Lees het preadvies

Lees de recensie

Autonoom toezicht op autonoom toezicht? Enkele bestuursrechtelijke beschouwingen mede naar aanleiding van SyRI

Johan Wolswinkel

Het bestuursrecht is niet alleen van belang voor de vraag aan welke normen overheidstoezicht met behulp van autonome (zelflerende) systemen is onderworpen, maar ook voor de vraag wie deze normen stelt en effectueert. Niettemin lijkt de dominante opvatting momenteel dat het bestuursrecht onvoldoende in staat zou zijn om het gebruik van zelflerende systemen adequaat te reguleren. Dit essay schetst hoe de rechtsontwikkeling ten aanzien van autonoom overheidstoezicht vorm kan krijgen als een (zelflerend) proces van laveren tussen analoog en digitaal bestuursrecht, waarbij de bestuursrechtelijke verworvenheden van het analoge toezicht worden geconfronteerd met de uitdagingen van het digitale toezicht.

Lees de publicatie

Verkiezingsblog #4: Wat zeggen de verkiezingsprogramma’s 2021 over algoritmische besluitvorming?

Anne Meuwese

Sinds de kinderopvangtoeslagaffaire zit de schrik voor de overheid, vooral als deze geautomatiseerde besluiten neemt, er goed in. In lijn met de tijdgeest hebben thema’s als de digitale overheid, algoritmische besluitvorming en maatwerk in de uitvoering een prominente plek in veel verkiezingsprogramma’s voor maart 2021.

De Europese AI-Verordening: Een nieuwe bouwsteen voor de digitale rechtsstaat

Anne Meuwese & Johan Wolswinkel

Vandaag presenteerde de Europese Commissie haar lang verwachte voorstel voor een AI-Verordening. Nadat de Commissie begin 2020 in haar Witboek over kunstmatige intelligentie ‘Een Europese benadering op basis van excellentie en vertrouwen’ al de contouren van die Europese wetgeving had geschetst, ligt er nu dan een concreet voorstel in de vorm van een Europese verordening.

Poll

Poll

Wij zijn benieuwd naar jouw mening. Beantwoord onderstaande vraag:

Moeten overheden meer data delen met burgers?

Laden ... Laden ...